W 2022 roku Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów przekazał 173 zgłoszenia dotyczące ponad 1,6 mln sztuk niebezpiecznych produktów do systemu Safety Gate/RAPEX. 31 z nich dotyczyło sprzętu elektrycznego i oświetleniowego.
System Safety Gate/RAPEX (Rapid Alert System for dangerous non-food products) to unijny system szybkiej wymiany informacji o niebezpiecznych produktach nieżywnościowych. Głównym jego celem jest zapewnienie sprawnej komunikacji między członkami Unii a Komisją Europejską na temat artykułów stwarzających zagrożenie. W systemie znajdują się też dane o działaniach, jakie podjęły państwa bądź sami przedsiębiorcy, aby wykluczyć lub ograniczyć obrót niebezpiecznymi produktami. Uczestniczą w nim kraje należące do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (27 członków Unii Europejskiej oraz Islandia, Liechtenstein i Norwegia).
– Prowadzimy punkt kontaktowy dla systemu Safety Gate/RAPEX w Polsce. Do naszych zadań należy informowanie o wykrywanych w kraju produktach niebezpiecznych. Reagujemy też na zgłoszenia innych państw członkowskich, aby jak najszybciej eliminować z rynku niebezpieczne dla konsumentów produkty – wyjaśnia rezes UOKiK Tomasz Chróstny.
Punkt kontaktowy realizuje zadania poprzez m.in. zlecanie kontroli Inspekcji Handlowej, przekazywanie informacji innym właściwym krajowym organom kontroli (np. Inspekcja Sanitarna) lub przesyłanie danych o wynikach działań tych organów wobec produktów niebezpiecznych (np. decyzji prezesa UOKiK). Dzięki platformie Safety Gate/RAPEX możliwa jest szybka eliminacja z rynku produktów niebezpiecznych.
W 2022 roku urząd zgłosił do systemu 173 notyfikacje o produktach niebezpiecznych – o 15 więcej niż w poprzednim roku. Ta liczba plasuje nas na trzecim miejscu wśród krajów uczestniczących w systemie (za Niemcami i Francją). Ponadto w 343 przypadkach zareagowaliśmy na informacje z innych państw, przyczyniając się do wycofania bądź odzyskania od konsumentów niebezpiecznych produktów, które zostały udostępnione na naszym rynku. To drugi najwyższy wynik wśród uczestników systemu (za Portugalią).
Jak podkreśla UOKiK, 31 zgłoszeń (18%) dotyczyło sprzętu elektrycznego i oświetleniowego, czyli urządzeń powszechnie stosowanych w gospodarstwach domowych. Przykładem produktu usuniętego z rynku dzięki działaniom UOKiK jest przedłużacz, w który może się przegrzewać i w którym zastosowano nieprawidłowe uziemienie. Może to skutkować pożarem lub porażeniem.